طراحی سیستم‌ های سازه‌ای با هدف تأمین باربری و ایجاد مقاومت در برابر نیروهای گوناگون وارد بر سازه سروکار دارد. مهندسی سازه عمدتا با طراحی ساختمان‌ ها  سر و کار دارد و همچنین نقش ضروری ای در طراحی و ایمنی و اطمینان‌ پذیری ساختمان ها بازی می‌ کند. محدود نشدن طرح معماری از مهمترین فاکتورهای طراحی سازه حرفه ایی می باشد. نمای ساختمان نیز به صورت مستقیم تحت فرمان سازه ساختمان می باشد.

منظور از طراحی سازه چیست و شامل چه مواردی می شود؟

طراحی سازه ساختمان، تمام موارد دخیل در اجرای ساختمان را در بر می گیرد در این بین نقطه نظرات متفاوت امری بدیهی است که با برگزاری جلسات و نشست های مختلف بین سایر اعضای درگیر در پروسه رفع خواهد شد و نتیجه پایانی طراحی سازه برای پیدا کردن بهترین روش اجرای سازه که مهم ترین عامل اجرای ساختمان نیز می باشد هدف ماست. مهندس سازه در ساختمان های متوسط آیتم های زیادی را در نظر می گیرد تا فرم سازه ایده آل و استاندارد متناسب با پروژه را پیدا کند برجسته ترین آیتم هایی که از دید کارفرما جهت طراحی سازه ساختمان اهمیت دارد. در وهله اول شامل قیمت مناسب پروژه و کیفیت اجرا و نقشه ساختمان را در بر می گیرد طراح سازه در طراحی خود اقتصادی بودن سازه را در نظر می گیرد تا هزینه های اجرای ساختمان از بودجه مورد نظر بالاتر نرود در واقع طراحی سازه ساختمان تا حد زیادی وابسته به بودجه اجرای ساختمان صورت می پذیرد و از این رو رکن اساسی در یک کیس معماری به شمار می رود.

کیفیت طراحی سازه باید به گونه ای در نظر گرفته شده باشد که فضاهای طراحی شده توسط طراحی معماری با محدودیت روبرو نشود زیرا کلیه بخش های معماری از قبیل طراحی نما که خود به تنهایی از مهم ترین قسمت های یک بنا به شمار می رود کاملا تحت تاثیر سازه است یا در بخش های طراحی داخلی به عنوان نمونه ستونی در اتاق ها یا سایر فضاها ایجاد نشود یا تعداد پارکینگ ها مطابق با طرح معماری باشد آیتم دیگر زمان اجرای پروژه ساختمان در نظر گرفته شده به گونه ای که هر چه سرعت اجرای ساختمان بالاتر رود پروژه اقتصادی تر خواهد بود و طراح سازه این مورد را در طراحی سازه لحاظ می کند در هر یک از موضوعات مورد اشاره طراحی سازه ساختمان متفاوت خواهد بود. مثلا در طراحی سازه بتنی با میلگرد و بتن و آرماتور سر و کار داریم یا طراحی سازه فلزی که یک سازه فولادی یکپارچه داریم هر کدام ملاحظات خاص خود را جهت اجرای ساختمان خواهند داشت طراح سازه با طراحی و ترسیم تیر ها توسط پلان طراحی شده سازه بسته به ملاحظلات از انواع دال ها، تیرچه ها و.. در طراحی سازه ساختمان کمک می گیرد و با ترسیم مقاطع تیر ها (میلگرد های اصلی و تقویتی) دیتیل های طراحی سازه شامل اندازه ستون های ساختمان و شماره و سایز میلگرد ها و خاموت ها نسبت به آکس بندی اندازه ها اقدام می کند و نهایتا با تیپ بندی میلگردها و ترسیم مقطع عرضی و طولی میلگرد ها یا تیرها و تعیین فاصله اصولی و استاندارد برای آرماتور بندی یا دسته کردن میلگرد ها و خاموت ها نسبت به طراحی سازه اقدام می کند.

نکات کلیدی در طراحی سازه

در اینجا به نکاتی اشاره می‌کنیم که بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان برای ارزیابی الزامات اجرایی طراحی سازه‌ با اسکلت بتنی باید در نظر بگیرید:

• کنترل طول به عرض ساختنمان در طراحی سازه (کنترل عدم احتمال درز انقطاع)
• کنترل مهارشدگی ساختمان
• کنترل ترک‌خوردگی بر اساس مهار شدگی
• کنترل مقاطع از نظر حداقل وحداکثر مفواصل مجاز بین آرماتورهای طولی
• کنترل پارامترهای طراحی تیرها و ستون‌ها در نرم‌افزار طراحی سازه
• کنترل مفصل کردن تیرهای داخل دیوار برشی
• کنترل تغییر مکان دال‌ها
• کنترل نسبت تنش برشی موجود به مقاومت برشی در اتصال تیر به ستون
• کنترل برش تیرهای اطراف دال
• کنترل درصد آرماتور تیرها
• کنترل نسبت طول به قطر تیرهای دهانه کوتاه
• کنترل درصد آرماتور ستون‌ها در محل عوض شدن مقاطع

قدم های ورود به بازار کار طراحی سازه

برای ورود به بازار کار طراحی سازه و رسیدن به درآمدهای بالا و تبدیل شدن به یک مهندس عمران موفق لازم است تا اولین قدم که همان خواستن فرد است به موقع برداشته شود. بهترین زمان برای آمادگی ورود به بازار کار طراحی سازه زمان دانشجویی و یا اوایل فارغ التحصیلی است. در این زمان فرد خیلی از محیط دانشگاه و آکادمیک فاصله نگرفته است و ذهن او نیز هم چنان خلاق و آماده ی پذیرش موارد جدید است. البته لازم به ذکر است با فاصله گرفتن از زمان دانشجویی و یا فارغ التحصیلی هم امکان یادگیری طراحی سازه وجود دارد ولی چون شخص مدتی از این مباحث دور بوده است قدری سخت تر این کار انجام شود چرا که ذهن پویایی زمان فارغ التحصیلی را ندارد.

دومین قدم برای ورود به بازار کار طراحی سازه، کسب مهارت و آموزش دیدن طراحی سازه به قصد ورود به بازار کار است. هم اکنون منابع، دوره ها و آموزش های مختلفی در موسسات بسیاری در حال برگزاری است که این دوره ها معمولا هزینه های سنگینی هم دارند. اما سوال این جاست که چرا با وجود این همه دوره آموزشی مختلف تعداد طراحان خوب و برند بسیار کم و در هر شهری انگشت شمار است؟

علت این امر آن است که در این کلاس ها و دوره ها متاسفانه به آموزش ایتبس و سیف پرداخته می شود و نه به آموزش طراحی سازه! به زبان دیگر شخص پس از شرکت در این دوره ها تبدیل به یک اپراتور نرم افزار می شود. اپراتور نرم افزار ایتبس کسی است که می تواند بارها و بارها پروژه ای که قبلا آن را آموزش دیده است مجددا طراحی کند اما در انجام پروژه های جدید و چالش دار با مشکل مواجه می شود. به همین دلیل است که تعداد مهندس محاسب خوب و برند بسیار کم است و کسی که به طراحی سازه مسلط باشد و آموزش طراحی سازه دیده باشد و نه صرفا آموزش نرم افزار به راحتی می تواند به درآمدهای بالا برسد.

نتیجه‌گیری

فرایند طراحی اسکلت شامل ارکان مختلفی است که تنها تیم طراحی سازه در آن دخیل نیست. از این رو ممکن است این پروسه طولانی شده و تبعات منفی اقتصادی را متوجه پروژه کند. پیشنهاد می‌شود سازندگان ساختمان حداقل زمان لازم را به این موضوع اختصاص دهند. همچنین در صورتی که زمان کافی در اختیار مهندسین طراحی اسکلت قرار داده شود، امکان بهینه‌سازی ساختمان نیز وجود خواهد داشت.

منبع: https://sahandsazeh.co/